هرآنچه که باید راجع به میوکاردیت بدانیم

میوکاردیت چیست؟

میوکاردیت به عنوان التهاب عضله قلب، معروف به میوکارد، شناخته می‌شود. این عضله وظیفه انقباض و استراحت در پمپاژ خون به قلب، خارج قلب و بقیه اعضای بدن را برعهده دارد. با التهاب این عضله، توانایی آن در پمپاژ خون کمتر می‌شود. این امر باعث مشکلاتی مانند ضربان قلب غیر طبیعی، درد قفسه سینه یا مشکل تنفسی می شود. در موارد شدید، می‌تواند باعث لخته شدن خون، حمله قلبی، سکته مغزی، آسیب به قلب، نارسایی قلبی یا مرگ شود.

عموما التهاب پاسخ بدن به هر نوع زخم یا عفونت است. بطور مثال وقتی انگشت خود را می‌برید در مدت زمان کوتاهی بافت اطراف زخم متورم و قرمز می‌شود که نشانه‌ التهاب است. سیستم ایمنی بدن شما سلول‌های خاصی را تولید می‌کند تا به محل زخم برسند و ترمیم‌ها را انجام دهند. اما گاهی اوقات سیستم ایمنی یا التهاب، منجر به میوکاردیت می‌شود.1
 

علائم بیماری میوکاردیت چیست؟

نکته خطرناک در مورد بیماری میوکاردیت این است که این وضعیت می‌تواند هرکسی را تحت تأثیر قرار دهد، در هر سنی رخ دهد و ممکن است بدون بروز علائم ادامه یابد.

اگر این بیماری علائمی ایجاد کند، اغلب این علائم مشابه آنفولانزا است مانند:

خستگی

تنگی نفس

تب

درد مفصل

تورم اندام تحتانی

احساس درد در قفسه سینه

بسیاری از اوقات میوکاردیت ممکن است به خودی خود و بدون درمان فروکش کند دقیقاً مانند زمانی که انگشت خود را می‌برید؛ این بریدگی در نهایت بهبود می‌یابد. حتی برخی از موارد که بیماری به مدت طولانی ادامه دارد، هرگز علائم ناگهانی نارسایی قلبی را ایجاد نمی‌کند.

اما به طور مخفیانه و بدون علائم ممکن است به عضله قلب آسیب برساند، دقیقا جایی که علائم نارسایی قلبی به تدریج و با گذشت زمان ظاهر می‌شوند. در موارد دیگر این احتمال وجود دارد که قلب در آشکار کردن مشکلات خود به وسیله‌ی علائمی مانند درد قفسه سینه، تنگی نفس، تپش قلب و نارسایی قلبی سریع‌تر عمل کند.2
 

علل ایجاد میوکاردیت

 اغلب اوقات علت بیماری مشخص نیست، زیرا احتمال ابتلا به میوکاردیت نادر است. ولی با این حال دلایل بالقوه بسیاری وجود دارند:
 

ویروس

بسیاری از ویروس‌ها معمولا با میوکاردیت همراه هستند، از جمله ویروس‌هایی که باعث سرماخوردگی می‌شوند (آدنو ویروس)، هپاتیت B و C، پارو ویروس که باعث بثورات خفیف می‌شود و ویروس هرپس هم می‌تواند در کنار این بیماری دیده شود.

اتفاقا میوکاردیت در کرونا هم تاثیرگذار است، و ارتباط‌هایی بین آن و بیماری کووید ۱۹ شناسایی شده‌اند. عفونت‌های دستگاه گوارش، ویروس اپشتین بار و سرخچه نیز می‌توانند باعث این بیماری شوند. همچنین در مبتلایان به HIV  هم شایع است.
 

باکتری

باکتری‌های متعددی می‌توانند باعث میوکاردیت شوند، از جمله استافیلوکوک، استرپتوکوک، باکتری عامل دیفتری و باکتری منتقله از طریق کنه که مسئول بیماری لایم است.


 

انگل

در این میان انگل‌هایی وجود دارند که برخی از آن‌ها توسط حشرات منتقل می‌شوند و بیماری‌هایی را به وجود می‌آروند، مانند تریپانوزوما کروزی و توکسوپلاسما.
 

قارچ

عفونت‌های مخمری مانند کاندیدا و سایر قارچ‌ها، مانند هیستوپلاسما که اغلب در فضله پرندگان یافت می‌شود، گاهی اوقات می‌توانند علت میوکاردیت باشند. این قارچ‌ها معمولا در افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، خود را بیشتر نشان می‌دهند.

همچنین میوکاردیت گاهی می‌تواند در اثر عوامل زیر پدیدار شود:
 

داروها

برخی از داروها ممکن است باعث واکنش آلرژیک یا سمی شوند. این‌ها شامل داروهایی هستند که برای درمان سرطان استفاده می‌شود. آنتی بیوتیک‌ها، مانند داروهای پنی سیلین و سولفونامید، برخی از داروهای ضد تشنج و برخی مواد مخدر مانند کوکائین نیز می‌توانند این بیماری را به‌وجود آورند.
 

مواد شیمیایی

قرار گرفتن در معرض برخی از مواد شیمیایی مانند مونوکسیدکربن و اشعه، گاهی می‌تواند باعث ایجاد میوکاردیت شود.
 

بیماری‌های دیگر

این موارد شامل اختلالاتی مانند لوپوس، گرانولوماتوز وگنر، آرتریت سلول غول آسا و آرتریت تاکایاسو است.1
 

تشخیص میوکاردیت

در بسیاری از موارد تشخیص بالینی با شرح حال و اکو انجام می شود و اگر درمان خاصی برای بیماری لازم باشد شروع می گردد. ولی برای تشخیص آزمایشگاهی نیاز به نمونه برداری از عضله قلبی و بیوپسی از آن است که البته کمتر انجام می شود زیرا در اغلب موارد با درمان های رایج نارسایی قلبی و بیماری زمینه ای ایجاد کننده میوکاردیت ، بیماری بهبود پیدا می کند.

موضوعی که در برخی از موارد وجود دارد ، رسیدن به بیماری احتمالی زمینه ای در  افرادی است که با علایم میوکاردیت مراجعه کرده اند. در برخی از بیماری های سیستمیک مانند لوپوس ، برخس سرطان ها و بیماری های عفونی خاص مانند سل ، میوکاردیت می تواند اولین تظاهر بیماری باشد و بقیه علایم بیماری بعدا ظاهر شود.3

درمان میوکاردیت

درمان میوکاردیت دو بخش دارد ، درمان بیماری زمینه ساز و کنترل علایم نارسایی قلب.

کنترل بیماری زمینه ای و درمان بیماری عفونی سیستمیک قدم اصلی در درمان میوکاردیت است. برخی از این بیماری های زمینه ای مانند عفونت های ویروسی خودبخود و بعد از چند روز از بین خواهند رفت ولی در برخی دیگر از بیماران مانند عفونت های مهم و بیماری های سیستمیک و التهابی بدن درمان بیماری زمینه ای حتما باید انجام گردد.

نارسایی قلب ناشی از میوکاردیت بسیار مهم است. در برخی از بیماران حتی در عفونت های ویروسی که گذرا هستند ، نارسایی قلب به حدی شدید است که در مدت چند ساعت و چند روز قادر است بیمار را از پا در آورد . لذا بدون در نظر گرفتن علت میوکاردیت درمان نارسایی قلب با داروهای تزریقی و با استفاده از تجهیزات کمک تنفسی و کمک گردش خون امری بسیار حیاتی و مهم است.
 
بعد از درمان میوکاردیت بیماران سرنوشت های مختلفی پیدا میکنند:

در گروهی از بیماران تمام علایم نارسایی قلب از بین رفته و قلب به روال قبل از عفونت بر می گردد.

در بسیاری از بیماران ، بهبودی نسبی در عملکرد قلب ایجاد می شود ولی نارسایی قلبی به درجاتی تا پایان عمر باقی می ماند.

در بعضی از بیماران هم نارسایی قلب با همان شدت باقی می ماند و بیمار تا آخر عمر باید تحت درمان نارسایی قلب باشد.3
 

عوارض میوکاردیت

بیماری میوکاردیت می‌تواند آسیب قابل توجهی به قلب وارد کند. پاسخ سیستم ایمنی بدن به دلیل وجود ویروس یا نوع دیگری از عفونت که باعث میوکاردیت می‌شود (مانند برخی از مواد شیمیایی یا بیماری‌های خود ایمنی که باعث میوکاردیت می‌شوند)، آسیب قابل توجهی ایجاد می‌کند. به طور کلی این وضعیت می‌تواند منجر به نارسایی قلبی و در نهایت مرگ شود. این موارد نادر است زیرا بیشتر بیمارانی که میوکاردیت دارند، بهبود می‌یابند و قلب این افراد، فعالیت سالم و درست خود را از سر می‌گیرد.

عوارض دیگر این بیماری شامل مشکلات در ریتم یا ضربان قلب، حمله قلبی و سکته مغزی است. در موارد نادر و حاد بیماری پیوند قلب ضروری است.

همچنین گاها میوکاردیت حاد به مرگ ناگهانی منجر می‌شود؛ در این نوع مرگ تا 9 درصد کالبد شکافی بزرگسالان التهاب عضله قلب را نشان می‌دهد. این تعداد در کالبد شکافی جوانانی که التهاب عضلات قلب را نشان می‌دهند، به 12 درصد می‌رسد.2

پینوشتها
1.www.darmankade.com
2.www.resaa.net
3.www.ghalbeman.ir